Şizofreni karmaşık ve ciddi bir ruhsal bozukluktur ve nüfusun %1’i bundan etkilenmektedir. Şizofreni genellikle insanlar ergenliğe girdiğinde ortaya çıkar ancak çocuklukta da görülebilir. Erken yaşta ilk şizofreni semptomları gösterenler, yetişkinlikte ilk semptomları gösteren insanlara göre semptomları daha şiddetli deneyimleme olasılıkları daha yüksektir. 

Şizofreni semptomları nelerdir? 

• Sanrılar
• Halüsinasyonlar 
• Biçimsel düşünce bozukluğu
• Duygusal tepki eksikliği
• Bilişsel zorluklar
• Konuşmada yoksunluk
• Motivasyon eksikliği 
• Kendini ihmal etme
• Kaba davranışlar  
• Depresyon ve mani gibi duygusal sorunlar 

Şizofreni kişinin aile, sosyal, okul ve iş hayatında olumsuz etkilere yol açar. Ve şizofreni hastalarının neredeyse yarısı intihar düşüncelerine sahiptir ve araştırmalar çoğunun, intihar girişimlerinde bulunduklarını gösteriyor

Tek bir neden şizofreniye sebep olmaz!

Çeşitli çevresel, psikolojik ve biyolojik faktörler şizofreninin ilk semptomlarının ortaya çıkmasıyla ilişkilendirilmiştir çünkü bunlar arasındaki etkileşim kişinin şizofreni geliştirme olasılığını da artırmaktadır. Bir faktör şizofreni geliştirme riskini artırmak için yeterli faktör değildir, ancak bu faktörlerin sayısı arttıkça, kişilerin psikotik semptomlar gösterme olasılıkları da artar.

Hamilelik sürecindeki komplikasyonlar, uyuşturucu kullanımı, göç ve kentsel alanlarda yaşamak gibi çevresel faktörler şizofreni gelişimi için potansiyel risk faktörleri olarak vurgulanmıştır. Gebelik sırasındaki komplikasyonlar, bebeğin beyin gelişimini ve bilişsel işlevlerini olumsuz etkilediğinden ileride şizofreni geliştirebilirler. Bir diğer çevresel risk faktörü ise madde kullanımıdır, araştırmalar uyuşturucu alım miktarının ve uyuşturucunun ilk kullanılmaya başlandığı yaşın şizofreninin şiddetiyle ilişkili olduğunu bulmuştur. Örneğin genç bir birey kullanıyorsa, hasar daha büyük olabilir çünkü beyni hala gelişim dönemindedir. Eğer sentetik yani yapay madde kullanıyorsa (genellikle daha uygun ücretli diye tercih edilir), şizofreniye daha hızlı geçiş yapabilir mesela bir günde. 

Nerede ve hangi koşullar altında yaşadığınız, şizofreninin gelişimini önemli ölçüde belirlemektedir. Göçmen olmak ve düşük sosyoekonomik statüye sahip olmak şizofreni gelişiminde önemli faktörlerdir. Ancak son yapılan araştırmalar, göçmenlerde şizofreni gelişiminin temel nedeni göçmen olmaları değil, yaşadıkları mahalledeki durumları olduğunu bulmuştur. Örneğin, kişiler ırkçılıkla karşı karşıya kalırlarsa ve bu nedenle izole edilirlerse şizofreni geliştirme olasılıkları daha yüksektir, ancak sosyal destek alırlarsa ve yeni mahallelerine entegre olurlarsa şizofreni geliştirme olasılıkları daha düşüktür. Ayrıca araştırmalar, kentsel alanlarda yaşayan insanların şizofreni geliştirme olasılığının kırsal alanlardaki insanlara göre daha yüksek olduğunu, ancak bunun yaşadıkları süreye ve kentsel yaşama maruz kalma düzeyine göre değiştiğini göstermiştir.

Çocukluk ve yetişkinlik dönemindeki stres ve travmatik deneyimler gibi psikolojik faktörler, şizofreni geliştirme ihtimalleriyle ilişkili olabilir. Örneğin, araştımalar fiziksel, cinsel istismar veya ihmal gibi çocukluk çağındaki olumsuz deneyimlerin şizofreni gelişimi için önemli bir öngörücü olduğunu göstermiştir. Eğer birey, hem çocukluk hem de yetişkinlikte olumsuz deneyimlere sahipse, bu daha fazla şizofreni geliştirme riski ile ilişkilendirilebilir. Ancak, bu travmanın çeşidi ve şiddetine bağlıdır. Örneğin, travmatik deneyimler yaşayan kişiler, yaşamayanlara göre şizofreni semptomları yaşama olasılığı daha yüksek olabilir. Fakat bu, insanların travmatik olayları hatırlamasına da bağlıdır. 

Genetik anormallikler, beyin gelişimi ve nörokimyasal dengesizlikler gibi biyolojik faktörler, şizofreninin gelişimine önemli ölçüde katkıda bulunabilir. Şizofreni ilk başlarda, ilerleyici ve dejeneratif bir bozukluk olarak algılanmış ancak sonrasında, nörogelişimsel bir bozukluk olduğunu ve kaçınılmaz olmadığını ve tedavi edilebileceği araştırmalarla desteklenmiştir. Şizofreni gelişimi, beyin yapısındaki bozukluklarla ve beyindeki dopamin seviyelerindeki anormalliklerle ilişkili olabilir. Ancak, unutmamak gerekir ki sadece genetik faktörler şizofreni geliştirmek için yeterli değildir, genetik ve çevresel faktörlerin birleşimi şizofreni geliştirme riskini artırabilir.